Na podstawie art. 31 i 32 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U.2012.159 j.t. z późn. zm.), pacjent ma prawo do sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza.
Kto może wniesć sprzeciw?
Każdy pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza jeżeli mają one wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
Sprzeciwu nie może wnieść pełnomocnik pacjenta. Oznacza to, iż w sytuacji, gdy dokona tego adwokat lub radca prawny reprezentujący pacjenta, sprzeciw będzie nieskuteczny. Natomiast sprzeciw może przygotować profesjonalny pełnomocnik. Podpisuje go jednak i składa pacjent.
Od czego mozna wnieść sprzeciw?
Sprzeciw można złożyć od opinii lub orzeczenia wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Ważne jest, aby kwestionowana opinia miała wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
Pacjent musi wskazać z jaką opinią/orzeczeniem lekarskim się nie zgadza oraz musi przesłać jej kopię do Rzecznika.
Prawo do sprzeciwu nie obejmuje opinii/orzeczeń lekarskich, w przypadku których istnieje inna prawna droga odwoławcza. Chodzi tu m.in. o orzeczenia związane z ZUS-em, orzekaniem o niepełnosprawności, orzeczeniami dot. medycyny pracy.
W jakiej formie i gdzie mozna wnieść sprzeciw?
Sprzeciw wraz z uzasadnieniem można wysłać w formie pisemnie na adres:
Biuro Rzecznika Praw Pacjenta,
ul. Młynarska 46,
01-171 Warszawa,
za pomocą poczty elektronicznej: sekretariat@bpp.gov.pl bądź za pomocą ePUAP.
Ze sprzeciwu musi wynikać z jaką opinią/orzeczeniem lekarskim pacjent się nie zgadza oraz w jaki sposób wpływa ona na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa. Sprzeciw złożony bez uzasadnienia jest zwracany osobie, która go wniosła.
Do sprzeciwu należy dołączyć kopię opinii/orzeczenia lekarskiego.
Ile mamy czasu aby wnieść sprzeciw?
Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta.
Sprzeciw musi wpłynąć do Rzecznika przed upływem 30 dni, aby zachować termin do jego wniesienia. W przeciwnym razie jest zwracany pacjentowi.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
- wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru;
- nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe;
- złożone w polskim urzędzie konsularnym;
- złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej;
- złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku;
- złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.
Co dalej?
Po wpłynięciu sprzeciwu jest on rozpatrywany pod względem formalnym przez Rzecznika Praw Pacjenta. Jeżeli został zachowany termin i wszystkie warunki formalne, Rzecznik powołuje do jego rozpoznania Komisję Lekarską. Komisja zapoznaje się z dokumentacją medyczną pacjenta i w miarę potrzeby przeprowadza również jego badanie, a następnie wydaje orzeczenie, w którym orzeka o zasadności bądź bezzasadności sprzeciwu.
W skład Komisji Lekarskiej wchodzi trzech lekarzy powołanych przez Rzecznika Praw Pacjenta, w tym dwóch tej samej specjalności, co lekarz, który wydał opinię lub orzeczenie.
Komisja Lekarska orzeka na podstawie szczegółowej analizy dokumentacji medycznej pacjenta a także jeśli uważa to za konieczne - po przeprowadzeniu badania pacjenta.
Do postępowania przed Komisją Lekarską nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Tym samym decyzja jest ostateczna i nie można się od niej odwołać do organu wyższej instancji.
Prawo do sprzeciwu zostało wprowadzone do ustawodawstwa polskiego w 2009 r. Wtedy też Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku wydanym w sprawie Tysiąc przeciw Polsce (skarga nr 5410/03) stwierdził, iż brak procedury odwoławczej od opinii lekarskiej w sprawie dopuszczalności przerwania ciąży może stanowić niedozwoloną ingerencję w sferę życia prywatnego jednostki (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka).
Dlatego też przyznanie pacjentowi prawa do wniesienia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza stanowi realizację wyroku Trybunału.
W przypadku jakichkolwiek pytań i wątpliwości, zawsze można skorzystać z pomocy kontaktując się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta za pośrednictwem bezpłatnej infolinii
800-190-590 czynnej pn. - pt. w godz. 9.00 - 21.00.
Informacja uzyskana ze strony internetowej Rzecznika Praw Pacjenta: www.bpp.gov.pl